HEMEN İLETİŞİME GEÇMEK İÇİN 0 541 485 92 48

Adli Sicil Kaydı Nedir?

Adli sicil kaydı infazı tamamlanmamış sonuçları devam eden kayıtları içerir, adli sicil arşiv kaydı infazı tamamlanmış etkisi ortadan kalkmış kayıtları içermektedir.

Adli sicile kaydedilecek bilgiler Adli Sicil Kanununda gösterilmiş olup, yine aynı kanununda hangi kararların adli sicil kaydına ve adli sicil arşiv kaydına işlenmeyeceği düzenlenmiştir.

Halk arasında sabıka kaydında ve arşiv kaydında yer aldığı düşünülen ancak bu kayıtlarda yer almayan kararlar ise şunlardır;

Disiplin suçlarına ve sırf askeri suçlara ilişkin mahkûmiyet hükümleri,

Disiplin ve tazyik hapsine ilişkin kararlar,

İdari para cezasına ilişkin kararlar.

Bu kararlara ek olarak kamu davasının açılmasının ertelenmesine ve hükmün açıklanmasının geri bırakılmasına (verilen cezanın ertelenmesine) ilişkin kararlar, adli sicil kaydında kendilerine mahsus bir bölümde kaydedilir. Bu kayıtlar normal bir adli sicil kaydı (sabıka kaydı) belgesi alındığında görülmeyecektir ancak soruşturma veya kovuşturmayla bağlantılı olarak mahkeme, hâkim, Cumhuriyet Başsavcılığı veya askeri savcılık tarafından istenmesi halinde verilmek üzere hazırlanan adli sicil kaydında görülecektir.

AŞAĞIDAKİ ŞARTLARDA ADLİ SİCİL KAYDI SİLİNEBİLMEKTEDİR. BUNA GÖRE;

Cezanın ve güvenlik tedbirinin infazının tamamlanması,

Ceza mahkumiyetini bütün sonuçlarıyla ortadan kaldıran şikâyetten vazgeçme veya etkin pişmanlık,

Ceza zamanaşımının dolması,

Genel af halinde Adli Sicil ve İstatistik Genel Müdürlüğünde silinerek, arşiv kaydına alınır.

Adli sicil kaydının silinmesi ile hükümlü hakkında adli sicil arşiv kaydı oluşturulur. Adli sicil arşiv kaydının hangi hallerde ve ne şekilde silineceği de aşağıdaki şartlara bağlıdır. Buna göre;

İlgilinin ölümü üzerine,

Anayasanın 76 ncı maddesi (taksirli suçlar hariç toplam bir yıl veya daha fazla hapis ile ağır hapis cezasına hüküm giymiş olanlar; zimmet, ihtilâs, irtikâp, rüşvet, hırsızlık, dolandırıcılık, sahtecilik, inancı kötüye kullanma, dolanlı iflas gibi yüz kızartıcı suçlarla, kaçakçılık, resmî ihale ve alım satımlara fesat karıştırma, Devlet sırlarını açığa vurma, terör eylemlerine katılma ve bu gibi eylemleri tahrik ve teşvik suçlarından biriyle hüküm giymiş olanlar) ile TCK dışındaki kanunlarda bir hak yoksunluğuna neden olan mahkumiyetler bakımından kaydın arşive alınması koşullarının oluştuğu tarihten itibaren;

  1. b) Anayasanın 76.maddesi ile TCK dışındaki kanunlarda bir hak-yoksunluğuna neden olan mahkûmiyetler bakımından kaydın arşive alınma koşullarının oluştuğu tarihten itibaren;

Yasaklanmış hakların geri verilmesi kararı alınması koşuluyla onbeş (15)yıl geçmesiyle,

Yasaklanmış hakların geri verilmesi kararı alınması koşulu aranmaksızın otuz (30) yıl geçmesiyle,

Diğer mahkûmiyetler bakımından kaydın arşive alınma koşullarının oluştuğu tarihten itibaren beş (5) yıl geçmesiyle,

  1. c) Fiilin kanunla suç olmaktan çıkarılması hâlinde, bu suçtan mahkûmiyete ilişkin adli sicil kaydı ve arşiv kayıtları, talep aranmaksızın,
  2. d) Kanun yararına bozma veya yargılamanın yenilenmesi sonucunda verilen beraat veya ceza verilmesine yer olmadığı kararının kesinleşmesi hâlinde, önceki mahkûmiyet kararına ilişkin adli sicil kaydı ve arşiv kaydı,

Genel Müdürlükçe tamamen silinir. Arşive alınma koşullarının ne zaman oluşacağının tespit edilmesi önemlidir. Zira sayılan sürelerin hesaplanması arşive alınma süresinin belirlenmesiyle mümkündür.

Yasaklanmış Hakların Geri Verilmesi;

Türk Ceza Kanunu dışındaki kanunların belli bir suçtan dolayı veya belli bir cezaya mahkumiyete bağladığı hak yoksunluklarının giderilebilmesi için, yasaklanmış hakların geri verilmesi yolu vardır. Bunun için;

Mahkûm olunan cezanın infazının tamamlandığı tarihten itibaren üç yıllık bir sürenin geçmiş olması,

Kişinin bu süre zarfında yeni bir suç işlememiş olması ve hayatını iyi halli olarak sürdürdüğü konuda mahkemede kanaat oluşması gerekir.

Genel şartlar bunlar olmakla birlikte; mahkûm olunan cezaya, genel af veya etkin pişmanlık dışında başka bir nedenle son verilmiş ise, yasaklanmış hakların geri verilmesi yoluna gidilebilmesi için, hükmün(cezanın) kesinleştiği tarihten itibaren beş yıl geçmesi gerekir.

Yasaklanmış hakların geri verilmesi için hükümlünün veya vekilinin talebi üzerine hükmü veren mahkemenin veya hükümlünün ikametgahının bulunduğu yerdeki aynı derecedeki mahkemenin karar vermesi gerekir. Yani burada yetki konusunda seçimlik hak bulunmaktadır. Her iki mahkemeden de yasaklanmış hakların geri verilmesi kararı alınabilir. Mahkeme bu husustaki kararını dosya üzerinde inceleme yaparak ya da Cumhuriyet savcısının ve hükümlüyü dinlemek suretiyle verebilir.

ADLİ SİCİL (SABIKA) VE ARŞİV KAYITLARININ SİLİNEBİLMESİ İÇİN YETKİLİ MAHKEMEDEN “YASAKLANMIŞ HAKLARIN GERİ VERİLMESİ KARARI” ALINMASI İLE BİRLİKTE ARŞİV KAYDININ SİLİNMESİ İÇİN YAZILACAK BİR DİLEKÇE İLE ADLİ SİCİL VE İSTATİSTİK GENEL MÜDÜRLÜĞÜNE BAŞVURMAK YETERLİDİR. ADLİ SİCİL KAYDI İLE ADLİ SİCİL ARŞİV KAYDININ SİLİNMESİ İÇİN AYRICA MAHKEMEYE BAŞVURMAK GEREKMEZ.

Adlî sicil ve/veya arşiv kaydında yer almasına rağmen, mevzuat değişikliği ile suç olmaktan çıkartılan veya cezası idari para cezasına dönüşen eylemlere ilişkin mevcut kayıtların silinmesi için gerekirse yazılım geliştirilerek veritabanındaki tüm kayıtlar içinden bu bilgilerin çekilmesi sağlanarak, görevli tetkik hâkimleri tarafından incelenmekte, komisyon denetimi sonrasında alınan kararların uygulanmasının doğruluğu da yeniden kontrol edilerek, kayıtlar toplu silme yöntemi ile silinmektedir.

Adlî Sicil Bilişim Sisteminde tutulan kayıtların adlî sicil kaydından çıkartılması, arşiv kaydına alınması ve arşiv kaydından silinmesine dair yetki ve görev, 5352 sayılı Kanunda 6290 sayılı Kanunla yapılan değişiklikle, mahkemelerden alınarak tamamen Genel Müdürlüğe verilmiş bulunmakta; bu işlemler anılan Kanunun 9, 12, 14 ve geçici 2 inci maddelerinde yer alan hükümlere göre yapılmaktadır. Kayıtlara ilişkin silme, talep üzerine veya re’sen ya da toplu silme usulüyle, Genel Müdürlükte görevli tetkik hâkimleri tarafından incelenerek komisyona sunulmaktadır. Adlî sicil ve arşiv kayıtlarının silinmesi işlemleri, 5352 sayılı Kanunun 14. maddesi uyarınca Bakan onayı ile üç hâkimden oluşturulan komisyon tarafından yürütülmektedir.

Kayıtlar, görevli tetkik hâkimleri tarafından; suç tarihi, uygulanan kanun maddesi, karar tarihi, mahkûm olunan ceza veya tedbirin yerine getirilme tarihi, mahkûmiyet türü, şahsın yaşı ve diğer kayıtları, yasaklanmış hakların geri verilmesine dair karar alınıp alınmadığı, Anayasa ve özel kanunlardaki hak yoksunluğuna neden olan mahkûmiyetler ile yapılan kanun değişiklikleri gibi bir çok kriter göz önünde bulundurularak değerlendirilmekte ve bu kapsamda yasal şartları oluşan kayıtlar hakkında yapılması öngörülen işlemler, komisyon tarafından karar altına alınıp onaylandıktan sonra ilgili bürolarca yerine getirilmekte ve akabinde büro çalışanlarının işlemlerinin, tetkik hâkimi ve komisyon kararlarına uygun olarak yerine getirilip getirilmediği denetlenerek sonuçlandırılmaktadır.

Mahkemelerce mevzuata aykırı olarak verildiği düşünülen kararlara karşı, ilgili Cumhuriyet Başsavcılığından yasal gereğinin takdiri ve kanun yollarına başvurulması istenmekte, gerektiğinde bu kararlara karşı Ceza İşleri Genel Müdürlüğünden yasal gereğinin takdir ve ifası hususunda talepte bulunulmaktadır.

Adli Sicil Kaydının Silinmesi

Cezanın veya güvenlik tedbirinin infazının tamamlanması ile adli sicil kaydı silinir.

Ceza mahkumiyetini bütün sonuçlarıyla ortadan kaldıran şikayetten vaz geçme veya etkin pişmnalık halinde adli sicil kaydı silinir.

Ceza zamanaşımının dolması ile adli sicil kaydı silinir.

Genel af halinde adli sicil kaydı silinir.

İlgilinin ölümü üzerine adli sicil kaydı silinir.

Şartları oluştuğunda adli sicil kaydının kanunen silinmesi gerekir fakat mevcut durumda silinebilmesi için gerekli evrakları hazırlayıp Adli Sicil ve İstatistik Genel Müdürlüğüne bir dilekçe ile başvuru yapılması gerekmektedir.

Arşiv Kaydının Silinmesi

Adli sicil kaydı, mahkumiyet kararında belirtilen sürenin geçmesinden sonra arşiv kaydına aktarılır. 5 yıl geçmesiyle arşiv kaydından da silinir.  Ancak; Anayasanın 76.maddesinde sayılan ve bir hak yoksunluğuna neden olan mahkumiyetler bakımından arşiv kaydı -yasaklanmış hakların geri verilmesi kararı alınması koşuluyla- 15 yıl geçmesiyle silinir.

Yasaklanmış hakların geri verilmesi kararı alınması koşulu aranmaksızın 30 yıl geçmesiyle silinir.

TCK dışındaki kanunlarda bir hak yoksunluğuna neden olan mahkumiyetler bakımından da durum böyledir.

Hükümlünün ölmesi durumunda arşiv kaydı silinir.

Fiilin suç olmaktan çıkması durumunda adli sicil ve arşiv kayıtları silinir.

Memnu Hakların İadesi

Memnu hakların iadesi için mahkemeye başvurularak memnu hakların iadesi kararı alınmalıdır. Memnu hakların iadesi için 3 şart bir arada gerçekleşmiş olmalıdır:

Birincisi; ceza infaz edilmiş olmalıdır.

İkincisi; infazdan sonra 3 yıllık bir süre geçmelidir.

Üçüncüsü; Cezanın infazı içerisinde ve infazdan sonraki 3 yıllık süre içinde hükümlünün yeni bir suç işlememesi ve yaşamını iyi halli sürdürdüğüne dair mahkemece oluşacak kanaat.

Ceza infaz edilmeyip bazı hukuki nedenlerle (özel af, ceza zamanaşımının gerçekleşmesi) düşmüş olursa memnu hakların geri verilmesi yoluna gidilebilmesi için hükmün kesinleştiği tarihten itibaren 5 yıl geçmesi gerekir.

Memnu (yasaklı) hakların geri verilmesi ile yoksun kalınan haklar elde edilir.  Bu hakların geri kazanılması geçmişe etkili değildir.

Memnu hakların iadesi kararı kişinin adli sicil kaydına işlenir. Adli sicil kaydının silinmesi kararı ile de kayıtlardan çıkarılır.

Sonuç Olarak;

Adli Sicil Kaydı infazın tamamlanması ile silinebilir.

Silindikten sonra buradaki bilgiler adli arşiv kaydına alınır.

Arşiv kaydı ise en erken 5 yıl içinde silinebilir.

Memnu hakların iadesi için ‘’Memnu hakların iadesi kararı’’ alınmalıdır.

HEMEN İLETİŞİME GEÇMEK İÇİN 0 541 485 92 48