HEMEN İLETİŞİME GEÇMEK İÇİN 0 541 485 92 48
A. EDİNİLMİŞ MALLARA KATILMA REJİMİ NEDİR?
4721 sayılı Medeni Kanun ile getirilen yeniliklerden biri yasal mal rejiminin “edinilmiş mallara katılma rejimi” olarak belirlenmesidir.
Önceki kanun döneminde yasal mal rejimi, mal ayrılığı rejimi olarak belirlenmiş iken, bu rejimin özellikle meslek sahibi kocanın lehine işlemesi, ev işlerini yapan ve hatta kocasının mesleğinin icrasında yardımcı olan kadının durumunun dikkate alınmaması ve eşler arasında büyük haksızlıklara yol açması gerekçeleri ile edinilmiş mallara katılma rejimi yasal mal rejimi olarak belirlenmiştir.
Bu durumda eşler, Kanunda sayılan diğer mal rejimlerinden birini seçmedikleri takdirde mal rejiminin tasfiyesi edinilmiş mallara katılma rejimine göre yapılacaktır.
Kanun’un yürürlüğe girdiği 01.01.2002 tarihinden önce gerçekleşen evliliklerde, bu tarihten önce edinilen mallar için mal ayrılığı, 01.01.2002 tarihinden sonraki edinimler için ise edinilmiş mallara katılma rejimi uygulanacaktır.
B. EDİNİLMİŞ MALLAR İLE KİŞİSEL MALLARIN FARKLARI NELERDİR?
Kanun’un 219. maddesinde edinilmiş mallar, her eşin bu mal rejimi süresinde karşılığını vererek elde ettiği mal varlığı değerleri olarak tanımlanmıştır. Bu tanıma göre mal rejiminin devamı süresince eşlerden biri, diğer eşe ait artık değerin yarısı üzerinde hak sahibidir.
Kanunda edinilmiş malların neler olduğu sınırlayıcı olmayacak şekilde sayılmıştır. Bunlar:
- Çalışmasının karşılığı olan edinimler,
- Sosyal güvenlik veya sosyal yardım kurum ve kuruluşlarının veya personele yardım amacı ile kurulan sandık ve benzerlerinin yaptığı ödemeler,
- Çalışma gücünün kaybı nedeniyle ödenen tazminatlar,
- Kişisel malların gelirleri,
- Edinilmiş malların yerine geçen değerlerdir.
Kişisel mallar ise Kanunun 220. maddesinde sayılmıştır:
- Eşlerden birinin yalnız kişisel kullanımına yarayan eşya (cep telefonu, bilgisayar, makyaj malzemeleri gibi),
- Mal rejiminin başlangıcında eşlerden birine ait bulunan veya eşin sonradan miras yoluyla ya da herhangi bir şekilde karşılıksız kazanma yoluyla elde ettiği malvarlığı değerleri (miras kalan, bağışlanan değerler gibi),
- Manevi tazminat alacakları,
- Kişisel mallar yerine geçen değerler (kişisel malların ikame edilmesi ile elde edilen değerler)dir.
C. EDİNİLMİŞ MALLAR NELERDİR?
- Çalışmasının Karşılığı Olan Edinimler
Eşlerin mal rejiminin devamı süresince bedensel veya zihinsel çalışmalarının karşılığı olarak elde ettiği maaş, yevmiye, aylık, ücret, kâr, bahşiş gibi kazançlar edinilmiş mal olarak kabul edilmektedir.
Eşin mesleği gereği elde ettiği bu kazançlar yanında, bilgi yarışması, fotoğraf yarışması gibi yarışmalardan elde edilen meslek dışı kazançları da edinilmiş maldır.
- Sosyal Güvenlik Veya Sosyal Yardım Kurum Ve Kuruluşlarının Veya Personele Yardım Amacı İle Kurulan Sandık Ve Benzerlerinin Yaptığı Ödemeler
Eşlere; 01.01.2002 tarihinden sonra işsizlik parası, kıdem tazminatı, ihbar tazminatı, yaşlılık aylığı, emeklilik ikramiyesi, emekli maaşı, maluliyet aylığı adı altında yapılan ödemeler de edinilmiş mal kabul edilmektedir.
- Çalışma Gücünün Kaybı Nedeniyle Ödenen Tazminatlar
İş kazaları ve trafik kazaları neticesinde doğan çalışma gücü kaybı nedeniyle eşlere yapılan tazminat ödemeleri Medeni Kanun gereğince edinilmiş maldır.
- Kişisel Malların Gelirleri
Kişisel mallar, edinilmiş mallara katılma rejiminde tasfiyeye tabi olmamakla birlikte, bu mallardan elde edilen gelirler edinilmiş mal kabul edilmiş ve tasfiyeye tabi tutulmuştur. Örneğin; eşlerden birinin evlilik birliğinden önce edinilmiş bir taşınmazının evlilik birliği içerisindeki kira gelirleri edinilmiş mal olarak kabul edilir.
- Edinilmiş Malların Yerine Geçen Değerler
Kanunda, mal rejiminin devamı süresince edinilmiş malların ikame edilmesi ile elde edilecek değerlerin de edinilmiş mal kabul edileceği düzenlenmiştir. Örneğin; evlilik birliği devam ederken satın alınan bir taşınmaz nasıl ki edinilmiş mal kabul edilecekse, bu taşınmazın satılarak yeni bir taşınmaz alınması halinde yeni alınan taşınmaz da edinilmiş mal kabul edilecektir.
D. MAL REJİMİNİN TASFİYESİ
Mal rejimi, evlilik birliğinin sona ermesi ile birlikte sona erer ve tasfiye süreci başlar. Evlilik birliği boşanma ile sonlanabileceği gibi evliliğin iptali, eşlerden birinin ölümü, ayrılık kararı, mal rejiminin sözleşme veya mahkeme kararı ile değiştirilmesi durumlarında da mal rejimi sona erer.
Tasfiye işlemlerinde öncelikle edinilmiş mallar ile kişisel mallar tespit edilerek, kişisel mallar ait oldukları eşlere verilir.
Edinilmiş malların tasfiyesi sırasında ise öncelikle artık değer bulunur. Artık değer, edinilmiş malların toplam değerinden bu mallara ait borçların çıkarılması suretiyle elde edilen değerdir. Edinilmiş mallara ait borçların kişisel mallardan ödenmesi veya kişisel malların edinilmiş mallardan ödenmesi durumları tasfiye sırasında dikkate alınarak hesaplama yapılır.
Her eş, edinilmiş malların belirlenen artık değeri üzerinde 1/2 oranında hak sahibidir. Ancak zina veya hayata kast nedeniyle boşanma halinde hakim, kusurlu eşin artık değerdeki pay oranının hakkaniyete uygun olarak azaltılmasına veya kaldırılmasına karar verebilir.
Bununla birlikte, artık değere katılma alacağı ayni değil, şahsi bir haktır. Dolayısıyla tasfiye isteyen eş, diğer eşe ait olan eşyayı isteyemez, ancak hesaplanan artık değer alacağının para olarak karşılığını talep edebilir. HEMEN İLETİŞİME GEÇMEK İÇİN 0 541 485 92 48