Malulen Emeklilik Şartları 2024: Bilmeniz Gerekenler

2024 yılı itibarıyla malulen emeklilik, çalışma gücünü ciddi şekilde kaybeden bireylerin sosyal güvenlik sistemi üzerinden erken emekli olabilmelerini sağlayan önemli bir hak olarak öne çıkmaktadır. Malulen emeklilik, çeşitli fiziksel ve zihinsel rahatsızlıklar sonucunda iş gücünün büyük bir kısmını kaybeden kişilere tanınan bir imkândır. İşte 2024’te malulen emeklilik şartları ve bilmeniz gerekenler:

1. Malulen Emeklilik İçin Aranan Genel Şartlar

Malulen emeklilik başvurusunda bulunabilmek için şu genel şartların yerine getirilmesi gerekir:

  • Sigortalılık Süresi: Kişinin en az 10 yıl sigortalı olması (1800 gün prim ödemiş olması) gerekir. Ancak başkasının bakımına muhtaç olan kişiler için bu süre 5 yıl (900 gün) olarak uygulanır.
  • İşgücü Kaybı: Kişinin iş gücünün en az %60’ını kaybetmiş olduğunun resmi bir sağlık raporuyla belgelenmesi zorunludur. Bu rapor, Sosyal Güvenlik Kurumu (SGK) tarafından onaylanmalıdır.
  • Sigorta Kapsamında Olma: Kişi, başvuruda bulunmadan önce sigortalı bir işte çalışmış olmalıdır ya da halen çalışıyor olmalıdır.

2. Maluliyetin Tespiti

Malulen emeklilik talebinde bulunmadan önce, kişinin iş gücünü kaybettiğini belirten bir sağlık raporu alması gerekmektedir. 2024 itibarıyla raporun alınacağı kurumlar şunlardır:

  • Devlet Hastaneleri
  • Üniversite Hastaneleri
  • SGK tarafından yetkilendirilmiş diğer sağlık kuruluşları

Bu kurumlarda alınan rapor, kişinin iş gücünü %60 oranında kaybettiğini gösterdiği takdirde SGK’ya sunularak maluliyet tespiti yapılır.

3. Malulen Emekliliğe Uygun Hastalıklar

Malulen emeklilik başvurusu yaparken kabul edilen bazı hastalıklar ve durumlar bulunmaktadır. Bu hastalıklar genellikle ciddi ve kalıcı iş gücü kaybına yol açan rahatsızlıklar olarak tanımlanır. 2024’te SGK tarafından kabul edilen bazı hastalıklar şunlardır:

  • Kanser: İleri evrede olan ya da tedavisi süren kanser hastaları.
  • Kalp Rahatsızlıkları: İleri derecede kalp yetmezliği veya kalp nakli gerektiren durumlar.
  • Ruhsal ve Zihinsel Rahatsızlıklar: Şizofreni, bipolar bozukluk gibi ciddi zihinsel hastalıklar.
  • Sinir Sistemi Hastalıkları: ALS, MS gibi ilerleyici nörolojik hastalıklar.
  • Organ Yetmezlikleri: Böbrek yetmezliği, diyalize giren hastalar ya da organ nakli olanlar.

Örnek: Ahmet Bey, 2022 yılında ileri seviye kalp yetmezliği teşhisi aldı ve doktorları tarafından iş gücünü %70 oranında kaybettiği belirtildi. Ahmet Bey, 2024 yılında SGK’ya başvurarak malulen emeklilik hakkını elde etti.

4. Malulen Emeklilikte Prim Gün Sayısı

Malulen emeklilik için aranan prim gün sayısı, normal emeklilikten farklı olarak daha düşük tutulmuştur:

  • 1800 Gün Prim Şartı: Kişinin 1800 gün prim ödemiş olması gerekmektedir. Ancak bu sürenin tamamlanması için sigortalının fiilen çalışması zorunlu değildir; borçlanma ya da diğer yollarla bu prim günü tamamlanabilir.
  • 900 Gün Prim Şartı: Eğer kişi başkasının bakımına muhtaç durumda ise, prim günü şartı 900 gün olarak belirlenmiştir.

5. Malulen Emeklilik Başvuru Süreci

Malulen emeklilik başvuru süreci dikkatli takip edilmesi gereken bir süreçtir. Aşağıdaki adımlar izlenir:

  • Sağlık Raporu Alımı: Kişi, yetkili bir sağlık kuruluşundan maluliyet raporu almalıdır.
  • SGK Başvurusu: Rapor ile birlikte SGK’ya başvurulmalıdır. SGK, raporu değerlendirerek iş gücü kaybı durumunu tespit eder.
  • Başvurunun Sonuçlanması: Başvuru süreci genellikle 3-6 ay arasında sonuçlanır. SGK’nın olumlu karar vermesi durumunda kişi malulen emekli olur.

Zeynep Hanım, ileri evrede meme kanseri tedavisi görmektedir. 2024 yılında iş gücü kaybı %65 olarak raporlanmış ve SGK’ya başvuruda bulunmuştur. Yaklaşık 4 ay içinde emekliliği onaylanmış ve malulen emekli maaşı bağlanmıştır.

6. Malulen Emekli Olanların Tekrar Çalışma Durumu

Malulen emekli olan kişilerin çalışma hakları sınırlıdır:

  • Çalışmaya Başlama Durumu: Malulen emekli olan kişiler, yeniden sigortalı olarak çalışmaya başladıklarında emekli maaşları kesilir. Ancak engelli emekliler, belirli şartlarda çalışmaya devam edebilirler.
  • Gelir Testi: SGK, malulen emeklilik maaşı alan kişilerin kazanç durumlarını düzenli olarak kontrol eder. Belirli bir gelir seviyesinin üzerine çıkan kişilerin maaşları kesilebilir.

7. Malulen Emeklilikte İtiraz Hakkı

SGK’nın maluliyet başvurusunu reddetmesi durumunda, kişilerin yasal itiraz hakları bulunmaktadır:

  • İtiraz Süreci: Kişi, başvurunun reddedilmesinden itibaren 60 gün içinde SGK’ya itiraz edebilir. İtirazın sonucu olumsuz olduğunda ise yargı yoluna başvurulabilir.

8. 2024’te Malulen Emeklilikte Yenilikler

2024 yılı ile birlikte malulen emeklilik başvurularında bazı yenilikler getirilmiştir:

  • Online Başvuru: SGK, malulen emeklilik başvurularını online platformlar üzerinden de kabul etmeye başlamıştır. Bu yenilik, süreci hızlandırmayı ve kolaylaştırmayı amaçlamaktadır.
  • Kapsam Genişlemesi: Bazı yeni hastalıklar ve rahatsızlıklar da maluliyet kapsamına alınmıştır. Örneğin, belirli kanser türleri için yeni düzenlemeler getirilmiştir.

Malulen emeklilik süreci, ciddi sağlık sorunları yaşayan kişilere önemli bir sosyal güvence sağlamaktadır. 2024 itibarıyla bu haklardan yararlanmak isteyenlerin şartları ve başvuru sürecini yakından takip etmeleri, hak kayıplarının önüne geçmek adına büyük önem taşımaktadır.