Hukuk sisteminde, suçla itham edilen kişilerden bahsederken “şüpheli” ve “sanık” gibi terimler sıklıkla kullanılır. Bu iki terim, olayın hangi aşamasında olduğuna bağlı olarak farklı anlamlara gelir ve farklı haklara sahip olunur. Bu blog yazısında, şüpheli ve sanık arasındaki temel farkları, ne zaman hangi terimin kullanıldığını ve her birinin sahip olduğu haklara değineceğiz.
Şüpheli Nedir?
Şüpheli, bir suç işlediği düşünülen kişidir. Bu aşamada, kolluk kuvvetleri veya savcılık tarafından soruşturma yapılmaktadır ve henüz resmi bir suçlamada bulunulmamıştır. Şüphelilerin bazı temel hakları vardır, bunlara şunlar dahildir:
- Sessizlik hakkı:Şüpheliler, sorgu sırasında polise veya savcılığa karşı ifade vermeyi reddetme hakkına sahiptir.
- Avukat tutma hakkı:Şüpheliler, sorgu sırasında veya diğer herhangi bir soruşturma aşamasında bir avukatla görüşme hakkına sahiptir.
- Denetim hakkı:Şüpheliler, tutuklanmaları veya gözaltına alınmaları halinde, bir hakim tarafından sorgulanma hakkına sahiptir.
Sanık Nedir?
Sanık, hakkında resmi bir suçlamada bulunulmuş ve mahkemede yargılanmayı bekleyen kişidir. Savcılık, soruşturma sonucunda yeterli delil bulduğuna kanaat getirirse, sanık aleyhine iddianame hazırlar ve mahkemeye sunar. Sanıkların da bazı temel hakları vardır, bunlara şunlar dahildir:
- Duruşmada adil yargılanma hakkı:Sanıklar, tarafsız bir mahkeme heyeti önünde adil bir şekilde yargılanma hakkına sahiptir.
- Masumiyet karinesi:Sanıklar, suçsuz oldukları varsayılır ve bu varsayım aksini ispatlanana kadar devam eder.
- Kendini savunma hakkı:Sanıklar, kendilerini savunmak için avukat tutabilir ve mahkemede ifade verebilirler.
- Delilleri inceleme hakkı:Sanıklar, savcılığın aleyhlerine sunduğu delilleri inceleme ve bunlara karşı savunma yapma hakkına sahiptir.