Af; devlet ile mahkûm arasında kurulan ceza ilişkisini mahkumiyeti etkileyen bir durumdur. Af dediğimizde aklımıza 1) genel af 2) özel af gelecektir. Maalesef birçok kişi yanlış yorumladığı bir durum var; herkes için çıkarılmışsa genel aftır, belli kişiler için çıkarılmışsa özel aftır gibi yanlış bir yorum söz konusudur.
- GENEL AF: Genel af belli kişiler, belli suçlar içinde çıkarılabilir.
- ÖZEL AF; herkes içinde çıkartılabilir, belli suçlar içinde çıkartılabilir.
Bu ayrımı yaparken, herkes için mi çıkartılmış, ya da belli suçlar için mi çıkartılmış gibi kriterlerle ayrım yapmak söz konusu değildir. Ayrımı genel af ve özel affın neticeleriyle biz ayıracağız. Genel af, Bir ceza mahkumiyetini bütün sonuçları ile ortadan kaldırırken, özel af ise yalnızca hapis cezasına etki eder. Özel af denilince akla, bir kişi ceza almış, yani kamu davası sona ermiş, mahkûm edilmiş bir ceza almış, cezasında indirim, cezasını ortadan kaldırılma, cezasını adli para cezasına çevirme durumuna ben özel af diyoruz.
Genel af; hak yoksunlukları ortadan kalkıyor. Kamu davası açılmışsa düşüyor, kamu davası açılmamışsa kamu davası açılamıyor. Eğer aldığı ceza infaz ediliyorsa infaz ortadan kalkıyor. İnfaza başlanmamışsa o cezadan infaz edilemiyor. Genel affa uğramış bir suçun adli sicil kaydı siliniyor. Özel af cezayı etkiliyor. Genel af tüm sonuçları etkiliyor. Genel ve özel af ayrımı yararlanılan kişi sayısına göre değil, sonuçlarına göre belirlenir. Örneğin; tüm mahkûmların cezasından 1 yıl indirim yapılması özel aftır. Örneğin kasten öldürme, kasten yaralama ve hırsızlık suçlarında mahkûm olanların cezasında 3 yıl azaltıldığında özel aftır. Sadece cezayı etkilediğinden dolayı özel af diyoruz. Diğer bir örnek olarak; kasten öldürme ve taksirle öldürme suçlarından yargılanan, dava açılacak olan, infaz ediliyor, mahkûmiyet tüm sonuçlarıyla ortadan kalkacaksa genel aftır. Bu suçlardan dolayı mahkûmiyet tamamen ortadan kaldırılmıştır. Eğer ki tüm neticeleriyle ortadan kalkıyorsa, buna genel af, sadece cezayı etkiliyorsa özel af diyoruz.