Aile konutu, Türk Medeni Kanunu’nda (TMK) özel bir koruma altına alınmış olan ve ailenin barınma ihtiyacını karşılayan konuttur. Bu özel koruma, ailenin birliğini ve bütünlüğünü muhafaza etmek ve aile bireylerinin refahını güvence altına almak amacıyla getirilmiştir. Aile konutu hakkı, eşlerin birlikte yaşadığı konutun yanı sıra, boşanma veya ayrılık halinde de belirli koşullar altında korunmaya devam eder.
Aile Konutunun Özellikleri:
- Tek Konut:Aile konutu kural olarak tek konuttur. Birden fazla konut varsa, aile konutu olarak hangisinin seçileceğine eşler birlikte karar verir.
- Evlilik Birliğinin Devamı:Aile konutu koruması, evlilik birliğinin devamı süresince korunur. Boşanma veya ayrılık halinde ise belirli koşullar altında korunmaya devam edebilir.
- Ailenin Barınma İhtiyacını Karşılaması:Aile konutu, ailenin barınma ihtiyacını karşılayacak nitelikte olmalıdır.
Aile Konutunun Sağladığı Haklar:
- Aile Konutunun Devredilemezliği:Eşlerden biri, diğer eşin açık rızası olmadan aile konutunu devredemez.
- Aile Konutunun İpoteğe Konulamaması:Aile konutu üzerine, eşlerden birinin açık rızası olmadan ipotek veya rehin tesis edilemez.
- Aile Konutunun Kiralanmaması:Aile konutu, eşlerden birinin açık rızası olmadan kiralanamaz.
- Aile Konutunun Boşanmada Korunması:Boşanma halinde, aile konutunda kimin kalacağı eşler tarafından anlaşmayla belirlenir. Anlaşma sağlanamaması halinde ise aile mahkemesince karara bağlanır.
Aile Konutunun Korunma Süresi:
- Evlilik Birliğinin Devamı:Aile konutu koruması, evlilik birliğinin devamı süresince korunur.
- Boşanma veya Ayrılık:Boşanma veya ayrılık halinde, aile konutu koruması belirli koşullar altında korunmaya devam edebilir. Bu koşullar şunlardır:
- Bakmakla Yükümlü Olunan Çocukların Bulunması:Eşlerden biri ile bakmakla yükümlü olduğu çocuklar birlikte yaşıyorsa, aile konutu bu eşin lehine korunur.
- Eşlerin Anlaşması:Eşler, aile konutunun korunmasına ilişkin anlaşma sağlayabilirler.
- Hakkaniyete Uygunluk:Aile mahkemesi, aile konutunun korunmasının hakkaniyete uygun olup olmadığını değerlendirebilir ve bu doğrultuda karar verebilir.
Aile Konutuna İlişkin Diğer Hususlar:
- Aile Konutu Davaları:Aile konutuna ilişkin uyuşmazlıklar, aile mahkemelerinde çözümlenir.
- Aile Konutu Hakkının İstisnaları:Aile konutu hakkı bazı istisnalara tabidir. Örneğin, aile konutunun borç karşılığında haczedilmesi veya aile konutunun hırsızlık veya gasp gibi suçlardan elde edilmiş olması halinde aile konutu koruması ortadan kalkabilir.