Ceza Yargılamasının Memurun Disiplin Soruşturmasına Etkisi
Ceza yargılaması ve disiplin soruşturması, kamu görevlilerinin kusurlu davranışlarına ilişkin iki ayrı yasal süreçtir. Her ne kadar farklı amaçlara hizmet etseler de, bir memurun aynı fiiliyle ilgili olarak her iki süreçte de sorumlu tutulması mümkündür. Bu yazıda, ceza yargılamasının memurun disiplin soruşturmasına nasıl bir etkisinin olabileceğini detaylı bir şekilde inceleyeceğiz.
- Ceza Yargılaması ve Disiplin Soruşturması Arasındaki Farklılıklar:
- Amaç:Ceza yargılaması, suç işleyenlere ceza yaptırımı uygulamayı amaçlarken, disiplin soruşturması kamu hizmetinin gerektirdiği disiplin ve ahlak kurallarına uymayan memurlara yönelik yaptırımları düzenler.
- Değerlendirme Kriterleri:Ceza yargılamasında suçun kanuni unsurları dikkate alınırken, disiplin soruşturmasında memurun göreve ilişkin davranışları ve bu davranışların kamu hizmetinin gereklerine uygunluğu değerlendirilir.
- Yaptırım Türleri:Ceza yargılamasında para cezası, hapis cezası gibi cezalar verilebilirken, disiplin soruşturmasında kınama, aylıktan kesme, kademe geri alma, memuriyetten çıkarma gibi disiplin cezaları uygulanabilir.
- Ceza Yargılamasının Disiplin Soruşturmasına Etkisi:
657 Sayılı Devlet Memurları Kanunu’nun 131. maddesine göre, “Memurun ceza kanununa göre mahkum olması veya olmaması halleri, ayrıca disiplin cezası uygulanmasına engel olamaz.” Bu hükümden de anlaşılacağı üzere, ceza yargılamasında verilen beraat veya mahkumiyet kararı, disiplin soruşturmasını etkilemez. Disiplin amiri, kendi değerlendirmelerine göre memura disiplin cezası verebilir.
Ancak, ceza yargılaması során ortaya çıkan deliller ve bulgular, disiplin soruşturmasında dikkate alınabilir. Örneğin, bir memur hakkında zimmet suçu nedeniyle ceza davası açılmışsa ve bu davada memurun zimmet suçu işlediğine dair deliller ortaya çıkmışsa, disiplin amiri bu delilleri disiplin soruşturmasında değerlendirebilir ve memura zimmet suçu nedeniyle disiplin cezası verebilir.
- Ceza Yargılaması ve Disiplin Soruşturmasının Birlikte Yürütülmesi:
Ceza yargılaması ve disiplin soruşturması aynı olaya ilişkin olsa da, bu iki süreç bağımsız olarak yürütülür. Disiplin amiri, ceza yargılamasının sonucunu beklemeden disiplin soruşturmasını başlatabilir ve sonuçlandırabilir. Aynı şekilde, ceza mahkemesi de disiplin soruşturmasının sonucunu beklemeden karar verebilir.
- Dikkat Edilmesi Gereken Hususlar:
- Ceza yargılaması ve disiplin soruşturması süreçleri farklı kurallar çerçevesinde yürütülmektedir. Bu nedenle, her iki süreçte de ayrı ayrı hukuki yardım almak önemlidir.
- Disiplin amirinin, disiplin soruşturması sırasında ceza yargılamasında ortaya çıkan delilleri hukuka uygun şekilde değerlendirmesi gerekir.
- Ceza yargılamasında verilen beraat kararı, disiplin soruşturmasında disiplin cezası verilmesine engel teşkil etmez.