Fikir ve Sanat Eserleri Kanunu (FSEK), eser sahiplerinin eserleri üzerinde sahip olduğu hakları ve bu haklara tecavüz edilmesi halinde açabilecekleri davaları düzenler. Bu yazıda, eser sahibinin FSEK kapsamında sahip olduğu haklara ve açabileceği davalara detaylı bir şekilde değineceğiz.
Eser Sahibinin Hakları
FSEK’e göre eser sahibi, eserinin çoğaltılması, umuma arz edilmesi, temsili, uyarlanması, adının korunması ve eser üzerinde manevi haklar gibi bir dizi hakka sahiptir. Eser sahibinin mali hakları, eserinin maddi kazanç sağlama potansiyeliyle ilgili haklardır. Bunlar çoğaltma hakkı, umuma arz hakkı, temsil hakkı ve uyarlama hakkıdır. Eser sahibinin manevi hakları ise eserle olan kişisel bağını koruma altına alan haklardır. Bunlar adın korunması hakkı, bütünlük hakkı ve değişiklik yapılmaması hakkıdır.
Eser Sahibinin Açabileceği Davalar
Eser sahibinin FSEK kapsamında açabileceği başlıca davalar şunlardır:
- Tecavüzün Ref’i Davası: Eser sahibinin, eserinin hukuka aykırı olarak çoğaltılması, umuma arz edilmesi, temsili veya uyarlanması halinde, bu eylemlerin durdurulmasını ve eserinin hukuka uygun şekilde kullanılmasını talep ettiği davadır.
- Tecavüzün Men’i Davası: Eser sahibinin, eserinin hukuka aykırı olarak çoğaltılması, umuma arz edilmesi, temsili veya uyarlanması ihtimalinin bulunduğu durumlarda, bu eylemlerin önlenmesini talep ettiği davadır.
- Tazminat Davası: Eser sahibinin, eserinin hukuka aykırı kullanılması nedeniyle uğradığı maddi ve manevi zararların tazmin edilmesini talep ettiği davadır.
- Eser Sahipliğinin Tespit Davası: Eserin kimin tarafından yaratıldığının belirsiz veya ihtilaflı olduğu durumlarda, eser sahibinin eser sahipliğinin kendisine ait olduğunu tespit ettirmek için açtığı davadır.
- Adın Tescil Davası: Eser sahibinin, eserinin adının tescil edilmesini ve tescil edilmiş adın korunmasını talep ettiği davadır.
6. Manevi Haklara Tecavüz Davası: Eser sahibinin, manevi haklarının ihlal edilmesi halinde, bu ihlalin durdurulmasını ve manevi tazminat ödenmesini talep ettiği davadır