1. Boşanma Sebebinin Geçerliliği
- Hakim, boşanma için geçerli bir sebep olup olmadığını inceler. Türk Medeni Kanunu’na göre, boşanma sebepleri şiddetli geçimsizlik, aldatma, fiziksel veya psikolojik şiddet, terk, hayata kast, alkol/madde bağımlılığı gibi nedenler olabilir. Bu sebeplerden birinin varlığını ispat etmek için tarafların sunduğu delilleri dikkate alır.
2. Evliliğin Süresi ve Tarafların Duruşu
- Evliliğin ne kadar sürdüğü ve çiftin boşanma isteği de önemli bir kriterdir. Uzun süreli evliliklerde, boşanma kararı daha dikkatli bir şekilde değerlendirilir. Ayrıca, tarafların boşanma isteğini açıklarken tutumları, karşı tarafın davranışlarına karşı duyduğu rahatsızlıklar ve daha önce çözüm arayıp aramadıkları da göz önünde bulundurulur.
3. Çocukların Velayeti ve İhtiyaçları
- Eğer çiftin çocukları varsa, hakim öncelikle çocukların velayetini, bakımını ve gelişimini göz önünde bulundurur. Çocukların en iyi şekilde yetişmesi için hangi ebeveynin uygun olduğuna karar verirken, ebeveynlerin çocuklarla olan ilişkisini, bakım becerilerini, mali durumlarını ve çocukların psikolojik ihtiyaçlarını değerlendirir.
4. Şiddet ve Güvenlik Durumu
- Eğer davada fiziksel ya da psikolojik şiddet söz konusu ise, hakim bu durumu en önemli faktör olarak değerlendirir. Şiddet mağduru olan tarafın güvenliği göz önünde bulundurularak, koruma tedbirleri veya önlemler alınabilir. Bu durum, boşanma kararının hızlanmasına neden olabilir.
5. Mali Durum ve Nafaka
- Hakim, tarafların mali durumlarını inceleyerek, nafaka taleplerini değerlendirir. Bu, özellikle yoksulluk nafakası veya çocuk nafakası gibi düzenlemeleri içerir. Tarafların gelirleri, giderleri, malvarlıkları ve diğer ekonomik faktörler nafaka miktarını belirler.
6. Mal Paylaşımı ve Mal Rejimi
- Evlilik süresince edinilen malların nasıl paylaşılacağına dair haklar, boşanma kararını etkileyebilir. Hakim, evlilik sürecinde edinilen malların paylaşımı konusunda tarafların hangi mal rejimi altında olduğunu dikkate alır (örneğin, edinilmiş mallara katılma rejimi).
7. Tarafların Beyanları ve Deliller
- Tarafların boşanma taleplerini destekleyen delilleri de göz önünde bulundurulur. Bu, tanık ifadeleri, yazılı belgeler, şiddet veya aldatma gibi durumları kanıtlayan belge veya kayıtlar olabilir. Hakim, her iki tarafın beyanlarını objektif şekilde değerlendirir.
8. Evlilik İçinde Geçen Süredeki Uyumsuzluk
- Evliliğin başlangıcından itibaren tarafların birbirleriyle olan uyumu, iletişim tarzları ve evlilik içindeki davranışları da değerlendirilir. Uzun süreli ve sürekli şiddetli geçimsizlik varsa, boşanma kararı hızlı bir şekilde verilebilir.
Hakim, karar verirken en önemli önceliği çocukların güvenliği ve esenliğine verir, ardından tarafların durumunu ve evlilikteki sorunları dikkate alır. Boşanma kararının temelinde, tarafların beyanları, şiddet durumu, mali ve sosyal durum gibi unsurlar yer alır. Bu değerlendirmeler doğrultusunda, hakim en doğru kararı vermeye çalışır.