Hangi Hallerde Çocuğun Velayeti Anneye Verilmez?

Çocukların velayeti, boşanmış eşler arasındaki en önemli konulardan biridir. Türk Medeni Kanunu’na göre, çocuğun velayeti genellikle anneye verilir. Ancak, bazı durumlarda, çocuğun velayeti anneye verilmez ve bu karar mahkeme tarafından çocuğun en yüksek çıkarı gözetilerek alınır. Peki, çocuğun velayeti hangi hallerde anneye verilmez? Bu yazıda, çocuğun velayetinin anneye verilmemesi gereken durumları, hukuki düzenlemeleri ve örneklerle açıklayacağız.

1. Annenin Çocukla İlgilenemeyecek Durumda Olması

Bir çocuğun velayeti, onun bakımının sağlanabileceği en uygun ortamda verilmelidir. Eğer anne, çocuğun bakımını sağlamak için fiziksel, psikolojik ya da ekonomik olarak yeterli değilse, çocuğun velayeti anneye verilmez. Bu durumda, çocuğun daha iyi bir bakım alabileceği diğer ebeveyn (ya da başka bir yakın) velayet hakkını talep edebilir.

Örnek Durum:

Ayşe, boşanma aşamasında, maddi olarak zor durumda ve psikolojik olarak tükenmiş durumdadır. Çocuğuna bakacak halde olmadığını belirterek, velayetin babaya verilmesini talep eder. Mahkeme, çocuğun en yüksek çıkarını gözeterek, velayetin babaya verilmesine karar verir.

2. Annenin Şiddet Uygulaması veya Şiddetli İhmal Durumları

Çocuğun sağlıklı bir şekilde gelişebilmesi için sevgi, güvenli bir ortam ve temel ihtiyaçlarının karşılanması önemlidir. Eğer anne, çocuğa fiziksel ya da psikolojik şiddet uygularsa ya da çocuğunun bakımını ihmal ederse, mahkeme çocuğun velayetini anneye vermez. Şiddet, çocuğun psikolojik ve fiziksel sağlığını tehdit edebileceği için, mahkeme, çocuğun güvenliğini sağlamak adına daha uygun bir ortamda kalmasına karar verebilir.

Örnek Durum:

Meryem, boşanma sırasında, çocuğuna sıklıkla fiziksel şiddet uygulamış ve çocuğunun bakımını ihmal etmiştir. Mahkeme, Meryem’in çocuğuna karşı olumsuz tutumunu göz önünde bulundurarak, çocuğun velayetini babaya verir.

3. Annenin Alkol veya Uyuşturucu Madde Bağımlılığı

Alkol ya da uyuşturucu bağımlılığı, anneye çocuğunun bakım ve eğitimi sorumluluğunu yerine getirme kapasitesini kaybettirir. Bu durumda, çocuğun sağlıklı gelişimi ve güvenliği için velayet, annenin yerine daha uygun olan bir ebeveyne verilebilir. Madde bağımlılığı, çocuğun yaşam standardını tehdit edebilecek bir durum olduğundan, mahkeme, çocuğun en yüksek çıkarını gözeterek annenin velayet hakkını reddedebilir.

Örnek Durum:

Zeynep’in alkol bağımlılığı vardır ve çocuğuna bakma konusunda sıkıntı yaşamaktadır. Mahkeme, çocuğun güvenliği ve sağlıklı gelişimi için velayeti babaya verir.

4. Annenin Aile İçi Şiddet Mağduru Olması (Ama Kendisi de Şiddet Uyguluyorsa)

Eğer anne, boşanma sürecinde şiddet mağduru olmuşsa, çocukla birlikte güvenli bir ortamda kalması için bazı hukuki düzenlemeler yapılır. Ancak, anne de şiddet uygulayan bir kişi haline gelmişse, çocuğun psikolojik ve fiziksel sağlığı açısından mahkeme, çocuğun velayetini anneye vermez. Aile içi şiddet sadece anneye değil, çocuğa da zarar verir.

Örnek Durum:

Ayşegül, boşanma sırasında eşinden şiddet görmüş ancak aynı zamanda çocuklarına da duygusal ve psikolojik şiddet uygulamıştır. Mahkeme, çocuğun güvenliği için velayetin babaya verilmesine karar verir.

5. Çocuğun Annesini Tercih Etmemesi (Çocuğun Yaşına Bağlı Olarak)

Türk Medeni Kanunu’na göre, 12 yaş ve üzerindeki çocukların görüşleri, velayet kararlarını etkileyebilir. Eğer çocuk, 12 yaşını doldurduysa ve kendi velayetini annenin yanında istemediğini belirtiyorsa, mahkeme, çocuğun en yüksek çıkarını gözeterek karar verir. Burada çocuğun görüşleri, ancak çocuğun psikolojik durumu ve gelişim düzeyi göz önünde bulundurularak dikkate alınır.

Örnek Durum:

Fatma ve Ahmet boşanmış, 14 yaşındaki oğulları Hasan ise babasının yanında kalmak istemektedir. Hasan, psikolog eşliğinde verdiği ifadede, annesinin yanında kalmakta zorlandığını belirtmiştir. Mahkeme, çocuğun görüşünü alarak velayetin babaya verilmesine karar verir.

6. Annenin Evlilik Dışında Çocuklarına Karşı Negatif Tutumları

Eğer anne, çocuğuna karşı ilgisiz, soğuk veya duygusal anlamda zarar verici tutumlar sergiliyorsa, çocuğun sağlıklı gelişimi tehlikeye girebilir. Çocuğun temel ihtiyaçlarının karşılanmaması, onu sevgi ve güven ortamında büyütmeme gibi durumlar, velayetin annenin yerine başka bir ebeveyne verilmesine yol açabilir.

Örnek Durum:

Ceyda, boşanma sırasında çocuğuna karşı duygusal olarak ilgisizdir ve çocuğunun bakımına yeterince özen göstermemektedir. Mahkeme, çocuğun ruhsal ve fiziksel sağlığını göz önünde bulundurarak, velayeti babaya verir.

7. Annenin Psikolojik Rahatsızlıkları

Çocuğun bakımını üstlenecek ebeveynin psikolojik sağlığı, çok önemli bir faktördür. Eğer anne, ciddi bir psikolojik rahatsızlık geçiriyor ve bu durum çocuğunun bakımını zorlaştırıyorsa, mahkeme, çocuğun güvenliği ve sağlığı adına velayeti annenin yerine babaya verebilir. Annenin tedavi edilmesi ya da iyileşmesi durumunda, bu karar gözden geçirilebilir.

Örnek Durum:

Seda, depresyon ve anksiyete bozukluğu nedeniyle çocuğuna yeterince ilgilenememektedir. Mahkeme, Seda’nın tedavi sürecinin tamamlanmasını bekleyerek, geçici olarak velayetin babaya verilmesine karar verir.

Sonuç

Çocuğun velayeti, onun sağlıklı bir şekilde büyüyebilmesi için en uygun ortamın sağlanması adına mahkeme tarafından belirlenir. Ancak, bazı durumlarda, anneye çocuğun velayeti verilmez. Bu durumlar arasında annenin fiziksel ya da psikolojik durumu, alkol ya da uyuşturucu bağımlılığı, şiddet uygulama, ilgisizlik gibi durumlar yer alır. Mahkeme, her durumda çocuğun en yüksek çıkarını gözeterek karar verir.

Ebeveynler arasında yaşanacak her türlü anlaşmazlık, çocuğun güvenliği ve gelişimi üzerinde uzun vadeli etkiler bırakabileceği için, velayet kararı dikkatlice alınır. Her koşulda, çocuğun sağlıklı bir ortamda büyümesi ve yaşam kalitesinin korunması ön planda tutulur.