İş hukuku, işçi ve işveren arasındaki ilişkileri düzenleyen bir hukuk dalıdır. Bu ilişkiler, iş sözleşmesi kurulmasından işten çıkarılmaya kadar birçok aşamayı kapsar. İş hukukunun amacı, bu ilişkilerin adil ve dengeli bir şekilde kurulmasını ve sürdürülmesini sağlamaktır.

Temel Kavramlar

  • İşçi: Bir işverenin emri ve talimatları doğrultusunda belirli bir işyerinde ücret karşılığında çalışan kişidir.
  • İşveren: İşçi çalıştıran ve işçinin ücretini ödeyen kişidir veya tüzel kişidir.
  • İş Sözleşmesi: İşçi ve işveren arasında iş ilişkisini düzenleyen sözleşmedir.
  • Çalışma Süresi: İşçinin bir günde veya bir haftada yasalara uygun şekilde çalışabileceği azami süredir.
  • Ücret: İşçinin yaptığı işe karşılık olarak işveren tarafından ödenen paradır.
  • İzin: İşçinin yasalara veya iş sözleşmesine dayanarak işyerinden ayrılabilme hakkıdır.
  • Fesih: İş sözleşmesinin sona erdirilmesi işlemidir.

Temel İlkeler

  • Adil İş Koşulları: İşçilere insan onuruna yakışır ve sağlıklı çalışma koşulları sağlanmalıdır.
  • Eşitlik İlkesi: Irk, din, dil, cinsiyet, siyasi görüş veya sendikalı olma gibi unsurlara dayalı ayrımcılık yapılmamalıdır.
  • Koruyucu İş Hukuku: İşçiler, işverenlere karşı daha zayıf bir konumda olduklarından, yasa tarafından özel olarak korunmaktadır.
  • Sözleşme Özgürlüğü: İşçi ve işveren, yasalara aykırı olmamak kaydıyla serbestçe iş sözleşmesi akdedebilirler.
  • Toplu İş Sözleşmesi: Birden fazla işçi ve birden fazla işveren arasında toplu olarak akdedilen sözleşmedir.
  • Grev ve Lokavt: İşçilerin ve işverenlerin haklarını korumak için başvurabilecekleri eylemlerdir.