İş güvencesi, işçilerin işten keyfi veya haksız yere çıkarılmasını engelleyen bir dizi yasal düzenlemedir. Bu düzenlemeler, işçilerin işyerinde daha huzurlu ve istikrarlı bir şekilde çalışabilmelerini ve işlerini kaybetme endişesi duymadan görevlerini yerine getirebilmelerini sağlar.
Türk İş Kanunu’nda yer alan iş güvencesi ve koruma önlemlerinden bazıları şunlardır:
- Fesih Hakkının Sınırlandırılması: İşveren, işçinin iş sözleşmesini feshedebilmesi için geçerli bir sebebe sahip olmak zorundadır. Aksi takdirde, işçi işe iade davası açarak işyerine geri dönebilir.
- Kıdem Tazminatı: İşçinin işten çıkarılması halinde, işverenin işçiye kıdem tazminatı ödemesi zorunludur. Kıdem tazminatı, işçinin işyerinde çalıştığı her yıl için bir aylık brüt ücret tutarında hesaplanır.
- İhbar Tazminatı: İşveren veya işçi, belirli bir süre önceden yazılı bildirimde bulunarak iş sözleşmesini feshedebilir. Bu bildirim süresi, işçinin işyerinde çalıştığı yıla göre değişir. İşveren, ihbar tazminatı ödemeden iş sözleşmesini feshederse, ihbar tazminatı tutarını işçiye ödemek zorundadır.
- Gebelik ve Doğum İzni: Hamile kadınlar, doğumdan önce ve sonra 8 hafta olmak üzere toplam 16 hafta ücretli izin kullanabilirler. Bu izin süresi, işverenin onayı ile 30 güne kadar uzatılabilir.
- Annelik İzni: Doğum yapan kadınlar, doğumdan sonra 8 hafta olmak üzere ücretli annelik izni kullanabilirler. Bu izin süresi, işverenin onayı ile 30 güne kadar uzatılabilir.
- Babalık İzni: Babalar, doğumdan sonra 2 hafta olmak üzere ücretli babalık izni kullanabilirler.
- Hastalık İzni: İşçiler, hastalandıkları takdirde raporlu olarak işe gelmeme haklarına sahiptir. Raporlu olunan süre boyunca işçilere hastalık parası ödenir.
- İş Kazası ve Meslek Hastalığı Sigortası: İş kazası veya meslek hastalığı geçiren işçiler, bu sigortadan tazminat ve tedavi masraflarını karşılayabilirler.
İşverenler, iş güvencesi ve koruma önlemlerine uymak zorundadırlar. Aksi takdirde, işçiler yasal haklarını kullanarak işverene karşı dava açabilirler.