İş kazaları, işyerinde veya işyerine gidiş gelişlerde meydana gelen ve işçinin bedeni veya ruhsal bütünlüğünde zedelenmeye veya ölümüne neden olan olaylardır. İş kazaları, işçiler için maddi ve manevi açıdan büyük sorunlara yol açabilmektedir. Bu nedenle, iş kazası geçiren işçilerin tazminat haklarını bilmeleri ve bu haklara ilişkin gerekli işlemleri yapmaları önemlidir.
İş Kazası Sonrası Tazminat Hakları
İş kazası geçiren işçiler, Sosyal Güvenlik Kurumu’ndan (SGK) ve işverenden çeşitli tazminat haklarına sahiptir. SGK tarafından işçilere ödenen tazminatlar şunlardır:
- Geçici iş göremezlik ödeneği: İşçi, iş kazası nedeniyle çalışamadığı sürece, brüt maaşının %60’ı oranında geçici iş göremezlik ödeneği alma hakkına sahiptir.
- Sürekli iş göremezlik geliri: İş kazası sonucunda işçinin iş göremezlik oranı %10 veya daha fazla ise, işçiye sürekli iş göremezlik geliri bağlanır. Sürekli iş göremezlik gelirinin miktarı, işçinin iş göremezlik oranına ve prime esas kazançlarına göre belirlenir.
- Malul aylığı: İş kazası sonucunda işçinin iş göremezlik oranı %60 veya daha fazla ise, işçiye malul aylığı bağlanır. Malul aylığının miktarı, işçinin iş göremezlik oranına ve prime esas kazançlarına göre belirlenir.
İşçinin iş kazası nedeniyle ölmesi halinde, hak sahiplerine (eş, çocuklar, ana ve baba gibi) bağlılık aylığı ve macera tazminatı ödenir. Bağlılık aylığının miktarı, ölen işçinin prime esas kazançlarına ve hak sahiplerinin sayısına göre belirlenir. Macera tazminatı ise, ölen işçinin geride kalanlara bir defaya ödenen tazminattır.
İşverenden Tazminat Talep Etme Hakkı
İş kazası, işverenin kusuru nedeniyle meydana gelmişse, işçi işverenden maddi ve manevi tazminat talep etme hakkına sahiptir. Maddi tazminat, işçinin iş kazası nedeniyle uğradığı maddi zararların (hastane masrafları, ilaç masrafları, iş gücü kaybı vb.) karşılanması için ödenen tazminattır. Manevi tazminat ise, işçinin iş kazası nedeniyle duygusal açıdan çektiği acının tazmini için ödenen tazminattır.
İş Kazası Tazminatı Davası Nasıl Açılır?
İş kazası geçiren işçiler, tazminat haklarını alabilmek için iş kazası tazminatı davası açmalıdır. Bu dava, iş kazasının gerçekleştiği yerdeki Asliye Hukuk Mahkemesinde açılır. Davada, iş kazasının işyerinde meydana geldiğine dair deliller sunulmalıdır. Bu deliller arasında iş kazası tutanağı, kaza yerinin fotoğrafları, tanık beyanları ve hastane raporları yer alabilir.
İş Kazası Tazminatı Davalarında Zamanaşımı
İş kazası tazminatı davaları, iş kazasının gerçekleştiği tarihten itibaren 10 yıl içerisinde açılmalıdır. Aksi takdirde, dava zamanaşımına uğrar ve işçi tazminat haklarını kaybeder