Kıdem tazminatı, işçilerin işten ayrılırken hak kazandıkları önemli bir haktır. Bu yazıda, kıdem tazminatı hesaplama yöntemini ve hak kazanma şartlarını detaylı bir şekilde ele alacağız.
Kıdem Tazminatı Nedir?
Kıdem tazminatı, işçinin işyerinde çalıştığı her yıl için işverenin ödediği bir paradır. Bu tazminat, işçinin işten ayrılırken maddi kayıplarını telafi etmesi ve yeni bir iş bulana kadar geçimini sürdürmesi için tasarlanmıştır.
Kıdem Tazminatı Nasıl Hesaplanır?
Kıdem tazminatı hesaplaması, çalışanın brüt ücreti, kıdemi ve sigortalı olduğu süreye göre yapılmaktadır. Hesaplama şu şekildedir:
- Çalışılan her tam yıl için: Brüt ücretin 30 günlük tutarı
- Yıl kesirleri için: Brüt ücretin 365’te o yıla ait kalan gün sayısına çarpımı
Örnek:
Bir işçi 5 yıl çalışmış olsun ve son brüt ücreti 5.000 TL olsun. Bu işçinin kıdem tazminatı tutarı şu şekilde hesaplanır:
- Tam yıllar için: 5 yıl * 5.000 TL/ay * 30 gün/ay = 75.000 TL
- Yıl kesirleri için: Diyelim ki işçi 6. ayın 15’inde işten ayrılıyor. Bu durumda kalan süre 6 ayın 15 günü, yani 195 gündür. 195 gün / 365 gün * 5.000 TL/ay * 30 gün/ay = 13.157,89 TL
Toplam kıdem tazminatı: 75.000 TL + 13.157,89 TL = 88.157,89 TL
Kıdem Tazminatı Hak Kazanma Şartları
Kıdem tazminatı alabilmek için işçinin bazı şartları sağlaması gerekir. Bu şartlar şunlardır:
- En az bir yıl çalışmış olmak: İşçinin işyerinde en az 1 yıl sigortalı olarak çalışmış olması gerekir.
- İşten kendi isteğiyle ayrılmamak: İşçinin işten işverenin kusuru veya işyerinde yaşanan önemli bir nedenden dolayı ayrılmış olması gerekir. Bu durumlar arasında işten çıkarılma, işverenin iş sözleşmesini feshetmesi, işyerinde mobbing veya taciz gibi durumlar yer alır.
- İhbar tazminatı verilmemiş olması: İşverenin işçinin işten ayrılışına ilişkin yasal ihbar süresini vermemiş olması veya ihbar tazminatını ödememiş olması gerekir.
Kıdem Tazminatı Hakkında Dikkat Edilmesi Gerekenler
- Kıdem tazminatı, işçinin işten ayrıldığı tarihte ödenmelidir.
- Kıdem tazminatından damga vergisi kesilir.
- Kıdem tazminatı ile ilgili herhangi bir uyuşmazlık durumunda işçiler İş Mahkemelerine başvurabilirler.