Miras hukuku, vefat eden kişilerin mallarının kimlere ve ne şekilde dağıtılacağını düzenleyen karmaşık bir alandır. Bu alandaki en önemli kavramlardan biri de mirasçılıktan çıkarma veya mirastan men olarak da bilinen ıskattır.
Bu yazıda, mirasçılıktan çıkarmanın ne olduğunu, hangi durumlarda yapılabileceğini, nasıl yapılacağını ve sonuçlarını detaylı bir şekilde inceleyeceğiz.
Mirasçılıktan Çıkarma Nedir?
Mirasçılıktan çıkarma, miras bırakanın, yasal mirasçılarından bazılarını, belirli şartlar dahilinde, vasiyetname veya miras sözleşmesi ile mirasından mahrum bırakma işlemidir.
Yasal mirasçılar, kanun gereği miras bırakanın vefatı halinde mirasa hak kazanan kişilerdir. Bunlar arasında çocuklar, eş, anne-baba, kardeşler ve bazı durumlarda yeğenler yer alır.
Miras bırakan, yasal mirasçılarından bazılarını haklı sebeplerle mirasından çıkarmak isteyebilir. Bu sayede, mirasının belirli kişilere veya kurumlara kalmasını sağlayabilir.
Mirasçılıktan Çıkarılabilicek Mirasçılar Kimlerdir?
Miras bırakan, alt soyunu hariç olmak üzere tüm yasal mirasçılarını mirasından çıkarabilir. Yani, çocuklarını, torunlarını ve diğer alt soyunu mirasından çıkarma yetkisine sahip değildir.
Miras bırakan, eşini de mirasından çıkarabilir. Ancak, eşin miras hakkı saklı pay hakkıyla korunmaktadır. Saklı pay, eşin yasal miras payından az olamaz.
Mirasçılıktan Çıkarma Sebepleri Nelerdir?
Miras bırakan, yasal mirasçısını mirasından çıkarmak için haklı bir sebebe sahip olması gerekir. Türk Medeni Kanunu’nda (TMK) sayılan haklı sebepler şunlardır:
- Yurttaşlık Vazifelerini Yerine Getirmeme: Mirasçının, anayasa ve kanunlara aykırı fiillerde bulunması, vatanı ve milleti tehlikeye düşürmesi veya yurttaşlık görevlerini yerine getirmemesi.
- Aile Bağlarını Önemli Ölçüde Zedeleme: Mirasçının, miras bırakan veya aile üyelerine karşı şiddet uygulaması, onlara hakaret etmesi, onların onur ve şereflerini zedeleyecek fiillerde bulunması.
- Onursuz Yaşam Sürme: Mirasçının, toplum tarafından ayıplanacak ve onursuz sayılacak şekilde bir yaşam sürmesi.
- Suç İşleme: Mirasçının, miras bırakan veya aile üyelerine karşı kasten suç işlemesi.
- Miras Bırakanı Terk Etme: Mirasçının, miras bırakanı muhtaç olduğu bir zamanda terk etmesi, ona bakma ve yardım etme yükümlülüğünü yerine getirmemesi.
Mirasçılıktan Çıkarma Nasıl Yapılır?
Mirasçılıktan çıkarma işlemi, vasiyetname veya miras sözleşmesi ile yapılmalıdır.
Vasiyetname: Miras bırakanın, tek taraflı olarak ve herhangi bir şekle bağlı olmaksızın iradesini beyan ettiği yazılı belgedir. Vasiyetname, noter huzurunda veya elden yazı ile düzenlenebilir.
Miras Sözleşmesi: Miras bırakanın, bir veya birden fazla kimseyle mirasın geleceğine ilişkin olarak yaptığı sözleşmedir. Miras sözleşmesi, noter huzurunda yapılmalıdır.
Miras bırakan, vasiyetname veya miras sözleşmesinde, mirasçısını hangi sebeple mirasından çıkardığını açıkça belirtmelidir. Ayrıca, miras bırakanın çıkarma sebebinin haklı olduğu da ispatlanmalıdır.