İmar mevzuatına aykırı olarak inşa edilen yapılara “kaçak yapı” veya “imar mevzuatına aykırı yapı” denir. Bu tür yapılar hakkında ilgili idareler tarafından yıkım kararı verilebilir. Yıkım kararları, 3194 sayılı İmar Kanunu ve ilgili yönetmeliklere dayanarak alınır. İmar mevzuatına aykırı yapıların yıkımıyla ilgili hukuki süreç şu şekildedir:
### 1. *İnceleme ve Tespit:*
İmar mevzuatına aykırı yapılar, belediye veya valilik tarafından yapılan denetimlerde tespit edilir. Bu tespit, şikayet üzerine ya da resen yapılabilir.
### 2. *Yapı Tatil Zaptı:*
Yapının imar mevzuatına aykırı olduğu belirlendiğinde, yapı tatil zaptı düzenlenir ve yapı mühürlenir. Bu zapt ile yapının inşaat faaliyetleri durdurulur.
### 3. *Düzeltme Süresi Verilmesi:*
Mühürlenen yapı için ilgililere, imar mevzuatına uygun hale getirmeleri için süre verilir. Bu süre genellikle 30 gündür. Bu süre içinde yapı sahibi, yapıyı mevzuata uygun hale getirmezse, yıkım süreci başlatılır.
### 4. *Yıkım Kararı:*
Yapı, verilen süre içinde mevzuata uygun hale getirilmezse, belediye veya valilik tarafından yıkım kararı alınır. Bu karar, ilgili yapı sahibine tebliğ edilir.
### 5. *Yıkımın Uygulanması:*
Yıkım kararı kesinleştikten sonra, yapı sahibi bu karara uyarak yapıyı kendisi yıkabilir. Eğer yıkım yapılmazsa, idare tarafından yıkım gerçekleştirilir. Yıkım masrafları yapı sahibinden tahsil edilir.
### 6. *Yargı Yolu:*
Yıkım kararı tebliğ edildikten sonra, yapı sahibi bu karara karşı idare mahkemesinde iptal davası açabilir. Dava açmak, yıkım sürecini otomatik olarak durdurmaz, ancak mahkeme tarafından yürütmeyi durdurma kararı verilirse yıkım durdurulabilir.
### 7. *Yıkım Kararına Karşı Dava:*
Yıkım kararına karşı dava açılması durumunda, mahkemenin vereceği karar önemlidir. Mahkeme, yıkım kararının hukuka uygun olduğuna karar verirse, yıkım işlemi uygulanır. Mahkeme, yıkım kararını iptal ederse, yapı yıkılmaz ve mevzuata uygun hale getirilmesi için fırsat tanınabilir.
Özetle, imar mevzuatına aykırı bir yapının yıkımı, belirli bir yasal prosedür çerçevesinde gerçekleştirilir ve bu süreçte yapı sahibinin yargı yoluna başvurma hakkı bulunmaktadır.