Boşanırken Kadın Neler Talep Edebilir?

Boşanma süreci, her iki taraf için de zorlu bir dönem olabilir. Ancak, hukuki açıdan bakıldığında, boşanma sırasında kadınların talep edebileceği haklar ve talepler oldukça kapsamlıdır. Kadın, boşanma aşamasında sadece mal paylaşımı ve çocukların bakımını değil, aynı zamanda kişisel güvenliği, yaşam standardı ve psikolojik desteği de talep edebilir. Peki, boşanırken bir kadın neler talep edebilir? Bu yazımızda, kadınların boşanma sırasında hangi haklarını talep edebileceğini, yasal düzenlemelerle birlikte örneklerle açıklayacağız.

1. Boşanma Talebi ve İhtiyaç Duyulan Süre

Boşanma davası açarken, kadınlar genellikle eşlerinden ayrılma kararını hukuki olarak dile getirirler. Boşanma davası, tarafların anlaşmazlıklarına bağlı olarak tek taraflı ya da karşılıklı olabilir. Kadınlar, boşanma sırasında şu talepleri dile getirebilirler:

  • Boşanmanın İzni: Kadın, boşanma için gerekli yasal prosedürün başlatılmasını isteyebilir. Eğer karşı taraf anlaşmalı boşanmayı kabul etmiyorsa, kadın tek taraflı olarak boşanma davası açabilir.
  • Tazminat Talebi: Kadın, boşanma nedeniyle uğradığı maddi ve manevi zararlar için tazminat talep edebilir. Maddi tazminat, boşanma sonrası geçimini sağlamak adına talep edilirken, manevi tazminat ise boşanma sürecindeki duygusal zararlara karşı ödenebilir.

2. Çocukların Velayeti ve Bakımı

Boşanma sırasında, çocukların bakımını ve velayetini talep etmek, kadınların en önemli haklarından biridir. Türk Medeni Kanunu’na göre, çocukların en yüksek çıkarı gözetilerek velayet kararı verilir. Kadın, şu talepleri ileri sürebilir:

  • Çocukların Velayeti: Türk hukukunda çocukların velayeti genellikle annelerine verilir, ancak bu her durumda geçerli değildir. Kadın, çocuğun velayetinin kendisine verilmesini talep edebilir. Çocuğun yaşına, gelişim durumuna ve ebeveynlerin yaşam koşullarına göre, mahkeme tarafların birbirine karşı tutumunu ve çocuğun menfaatini göz önünde bulundurur.
  • Yatılı Görüşme Hakkı: Boşanmış eşler arasındaki anlaşmaya göre, çocuklar bir ebeveynle yatılı olarak kalabilirler. Eğer kadın, çocuğunun yalnızca kendisiyle kalmasını talep ediyorsa, mahkemeye başvurabilir. Ancak, çocuğun da görüşüne başvurulması olasılığı da vardır.

Örnek Durum:

Fatma ve Ahmet boşanmışlardır. Fatma, 7 yaşındaki oğlunun bakımını üstlenmek istemektedir. Ahmet, çocuğun velayetini paylaşmak ister. Mahkeme, çocuğun annesinin yanında kalmasına karar verir çünkü çocuğun psikolojik durumu ve yaşadığı ortam, annesinin yanında daha sağlıklıdır.

3. Nafaka Talebi

Boşanma sırasında kadın, yaşam standardını sürdürebilmek için nafaka talep edebilir. Nafaka, boşanmış kadının geçimini sağlamak amacıyla, boşanmış eşine ödenen para desteğidir. Kadın, şu nafaka türlerini talep edebilir:

  • Yoksulluk Nafakası: Kadın, boşanma sonrasında yaşam standardını sürdürebilmek için yoksulluk nafakası talep edebilir. Bu nafaka, kadının ekonomik durumunun zorlaşması ve geçim sıkıntısına düşmesi durumunda ödenir.
  • Tedbir Nafakası: Boşanma davası sürecinde kadının geçim sıkıntısı yaşamaması için tedbir nafakası talep edilebilir. Mahkeme, boşanma davası devam ederken kadının temel ihtiyaçlarını karşılamak amacıyla bu nafakayı geçici olarak belirleyebilir.
  • Çocuk Nafakası: Çocukların bakım ve eğitim masrafları için nafaka ödenmesi gereklidir. Boşanmış kadın, çocuğunun eğitimini ve bakımlarını sürdürebilmek adına çocuk nafakası talep edebilir.

Örnek Durum:

Buse ve Can boşanmışlardır. Buse, 3 yaşındaki kızıyla birlikte yaşamaktadır ve iş hayatına devam edememektedir. Mahkeme, Buse’ye yoksulluk nafakası ve çocuğu için de çocuk nafakası ödenmesine karar verir. Bu nafakalar, Buse’nin geçim yükünü hafifletir.

4. Mal Paylaşımı ve Miras Hakkı

Boşanırken kadının talep edebileceği bir diğer önemli hak da mal paylaşımıdır. Türk Medeni Kanunu’na göre, eşler evlilik boyunca kazanılan malların yarısı üzerinde hak sahibidirler. Evlilik sırasında edinilen malların paylaşımı şu şekilde olabilir:

  • Edinilmiş Malların Paylaşımı: Evlilik süresi boyunca elde edilen mallar (ev, araç, birikim vs.), kadının ve erkeğin ortak mülkü olarak kabul edilir ve boşanma sırasında bu malların paylaşılması gereklidir. Kadın, bu malların yarısını talep edebilir.
  • Katkı Payı: Eğer kadın, evlilik süresince eşinin işine, iş yerindeki faaliyetlerine veya herhangi bir şekilde malvarlığına katkıda bulunmuşsa, katkı payı talep edebilir. Bu, evdeki iş gücü ya da aileye sağlanan ekonomik katkılar gibi sebeplerle yapılabilir.

Örnek Durum:

Seda ve Mehmet boşanırken, evlerinin yarısı üzerinden anlaşmazlık yaşarlar. Seda, evde ev işleriyle ilgilenirken, Mehmet iş hayatına odaklanmıştır. Seda, evin değerinin yarısını talep eder ve mahkeme de buna karar verir.

5. Şiddet ve Güvenlik Talepleri

Kadınların boşanma sırasında talep edebileceği bir diğer önemli konu, güvenlik ve şiddetle ilgilidir. Eğer kadın, boşanma sürecinde fiziksel veya psikolojik şiddete uğramışsa, şu talepleri gündeme getirebilir:

  • Tedbir Kararı ve Koruma: Kadın, şiddet uygulayan eşinden korunabilmek için mahkemeden tedbir kararı ve uzaklaştırma kararı alabilir. Bu karar, şiddet mağduru kadının güvenliğini sağlamak amacıyla verilir.
  • Geçici Barınma ve Destek: Kadın, şiddet gördüğü durumlarda, geçici barınma yerleri ve psikolojik destek talep edebilir. Şiddet mağduru kadınlar için çeşitli devlet destekleri de söz konusudur.

Örnek Durum:

Zeynep, eşinden fiziksel ve psikolojik şiddet gördüğünü belirterek boşanma davası açar. Mahkeme, Zeynep’in güvenliğini sağlamak amacıyla geçici olarak eşinden uzaklaştırma kararı çıkarır ve Zeynep’e geçici barınma hakkı tanır.

Sonuç

Boşanma süreci, her iki taraf için de oldukça duygusal ve hukuki olarak karmaşık olabilir. Kadınlar, boşanma sırasında pek çok hak talep edebilirler. Bu talepler arasında çocukların velayeti, nafaka, mal paylaşımı, şiddetten korunma ve tazminat gibi önemli konular yer alır. Her kadının durumu farklıdır ve talepleri de bu duruma göre şekillenir. Yasal hakları ve mevcut şartları göz önünde bulundurarak, boşanma sürecinde kadının en iyi şekilde korunması sağlanmalıdır.

Boşanırken, kadının talep edebileceği haklar hem yasal hem de kişisel ihtiyaçlarına dayanır. Dolayısıyla, her bireyin talepleri ve hakları kendine özgüdür ve mahkeme, her durumu dikkate alarak karar verir.