Geçit hakkı, Türk Medeni Kanunu’nun 747. maddesinde düzenlenmiş olan bir irtifak hakkıdır. Bu hak, genel yola bağlantısı olmayan veya yetersiz bağlantısı olan bir taşınmazın malikine, komşu taşınmazlar üzerinden belirli bir güzergahtan geçme yetkisi verir. Bu sayede taşınmaz maliki, mülkiyet hakkının doğal bir uzantısı olarak genel yola erişim imkanına kavuşur.
Geçit Hakkı Davası Ne Zaman Açılır?
Geçit hakkı davası, aşağıdaki şartların varlığı halinde açılabilir:
- Taşınmazın maliki, taşınmazından genel yola yeterli bir geçide sahip değildir. Bu yetersizlik, hiç geçidin olmaması veya mevcut geçidin kullanılamayacak durumda olması şeklinde olabilir.
- Malikin, genel yola erişimi için başka bir makul çözümübulunmamalıdır. Örneğin, kamulaştırma yoluyla yeni bir yol açılması veya komşularla anlaşarak ortak bir yol kullanımı gibi alternatifler mevcutsa dava açılamaz.
- Malikin, komşularına tam bir bedelödemeyi kabul etmesi gerekir. Bedel miktarı, bilirkişi tarafından tespit edilir.
Geçit Hakkı Davası Nasıl Açılır?
Geçit hakkı davası, yetkili Asli Hukuk Mahkemesi’nde açılır. Dava dilekçesinde, yukarıda belirtilen şartların varlığı ve davanın dayanağı olan tüm deliller açıkça belirtilmelidir. Dava dilekçesine ek olarak, bilirkişi raporu, tapu senedi ve diğer ilgili belgeler de sunulmalıdır.
Dava Süreci
Dava açıldıktan sonra, mahkeme gerekli incelemeleri yapar ve tanık dinler. Bilirkişi tarafından hazırlanan rapor da dava dosyasına eklenir. Mahkeme, tüm delilleri değerlendirdikten sonra kararını verir. Kararda, geçit hakkının tesis edilip edilmeyeceği, geçit güzergahı ve bedel miktarı gibi unsurlar yer alır.
Geçit Hakkı Davasında Dikkat Edilmesi Gerekenler
Geçit hakkı davası açmadan önce, bir uzmana danışılması ve davanın tüm yasal boyutlarının titizlikle değerlendirilmesi önemlidir. Dava sürecinde, bilirkişi raporu ve diğer delillerin sağlam bir zemine dayandırılması gerekir. Ayrıca, komşularla uzlaşmaya çalışmak da her zaman bir alternatif olarak değerlendirilebilir.