Hukuk Muhakemeleri Kanunu (HMK) kapsamında “karar verilmesine yer olmadığına” hükmü, bir davada mahkemenin esas hakkında karar vermesine gerek kalmadığını ifade eder. Bu karar türü, çeşitli sebeplerle dava konusu hakkında bir karar verilmesinin gereksiz hale geldiği durumlarda verilir. Karar verilmesine yer olmadığına hükmünün sonuçları şunlardır:

1. Esasa İlişkin Hüküm Kurulmaması:
– Mahkeme, davanın esası hakkında bir karar vermez; yani davalı tarafın haklı veya haksız olduğuna dair bir hüküm oluşturulmaz. Bu durumda davanın sonuca bağlanması söz konusu değildir.

2. Davaya Son Verilmesi:
– Bu karar türü, davanın sona ermesi anlamına gelir. Ancak dava, tarafların talepleri üzerinde bir değerlendirme yapılmadan sona erer. Dava konusu uyuşmazlık hala var olabilir, ancak yargılama süreci sona ermiştir.

3. Yargılama Giderleri:
– Karar verilmesine yer olmadığına hükmedilen durumlarda yargılama giderleri genellikle tarafların üzerinde bırakılır. Ancak mahkeme, somut duruma göre hangi tarafın yargılama giderlerini ödemesi gerektiğine karar verebilir. Özellikle davacı tarafın davayı geri çekmesi ya da davanın konusuz kalması durumunda, yargılama giderlerini davacı üstlenebilir.

4. Hukuki Süreçlerin Sona Ermesi:
– “Karar verilmesine yer olmadığına” dair karar, esas hakkında kesin bir hüküm teşkil etmez. Bu nedenle, olayın niteliğine göre tarafların aynı konuda yeniden dava açmaları mümkündür. Ancak bu, durumun niteliğine göre değişebilir; örneğin, taraflar arasında gerçekleşen bir sulh anlaşması veya davanın konusunun ortadan kalkması gibi nedenlerle yeniden dava açılması mümkün olmayabilir.

5. Hukuki Menfaatin Korunmaması:
– Bu karar, davacı tarafın davadan beklediği hukuki menfaatin karşılanmadığı anlamına gelir. Mahkeme, davayı inceleyip bir sonuç doğurmaz; bu nedenle davacı, dava açarak elde etmek istediği hukuki korumayı elde edemez.

6. İstinaf ve Temyiz Yolu:
– Karar verilmesine yer olmadığına dair kararlar da diğer kararlar gibi kanun yollarına tabidir. Taraflar, bu kararı istinaf veya temyiz edebilirler. Ancak istinaf ve temyiz mercileri, kararın verilmesine yer olup olmadığını ve yargılamanın usulüne uygun şekilde yürütülüp yürütülmediğini inceler.

7. Davanın Konusuz Kalması:
– Bu hüküm genellikle, davanın açılmasından sonra taraflar arasındaki uyuşmazlığın kendiliğinden çözülmesi ya da davanın konusu olan olayın ortadan kalkması durumunda verilir. Örneğin, dava sürecinde tarafların sulh olması ya da davanın konusunun geçersiz hale gelmesi (örneğin davaya konu taşınmazın satılması) bu duruma örnek olabilir.

Sonuç:
“Karar verilmesine yer olmadığına” dair hüküm, davanın esası hakkında bir karar verilmediği ve tarafların taleplerinin değerlendirilmediği bir karar türüdür. Bu karar ile yargılama sona erer, ancak uyuşmazlık esas olarak çözüme kavuşmaz. Yargılama giderleri ise, somut duruma göre belirlenir ve tarafların üzerinde bırakılabilir.