Borçların tahsili ve alacaklı haklarının korunması, icra ve iflas hukukunun temel amaçları arasındadır. Bu amaçlara ulaşmada önemli bir araç da zorunlu satış işlemidir. Zorunlu satış, borçlunun borcunu ödeyememesi halinde, alacaklıların alacaklarını tahsil etmek amacıyla malvarlıklarının yasal yollarla satılması işlemidir.
Zorunlu Satış Türleri:
İcra ve iflas hukukunda farklı türlerde zorunlu satışlar öngörülmüştür. Bunlardan en yaygın olanları şunlardır:
- Taşınır Mal Satışı: Borçlunun araç, gereç, elektronik eşya, mobilya gibi taşınır mallarının satışıdır.
- Taşınmaz Mal Satışı: Borçlunun arsa, arazi, ev, işyeri gibi taşınmaz mallarının satışıdır.
- Alacak Hakkının Satışı: Borçlunun üçüncü kişilerden alacağı olan haklarının satışıdır.
- Pay Sahibinin Payının Satışı: Borçlunun bir ortaklıktaki payının satışıdır.
Zorunlu Satış İşlemi:
Zorunlu satış işlemi, icra takibi yoluyla gerçekleştirilir. Alacaklı, borçlusuna karşı icra takibi başlattıktan sonra, borçlunun malvarlıklarının haczedilmesini ve satışının yapılmasını talep edebilir. Haciz işlemi, icra memuru tarafından gerçekleştirilir. Haczedilen malvarlıkları, icra memuru gözetiminde muhafaza edilir.
Satış işlemi, genellikle açık artırma yoluyla gerçekleştirilir. Açık artırmada, malın en yüksek fiyatı veren kişiye satılması suretiyle satış işlemi tamamlanır. Satış bedelinden, alacaklıların alacakları ve takip masrafları ödendikten sonra kalan miktar borçluya iade edilir.
Zorunlu Satışın Hukuki Sonuçları:
Zorunlu satış, borçlunun malvarlığı üzerinde önemli hukuki sonuçlar doğurur. Satılan malın mülkiyeti, alıcıya geçer. Borçlu, satılan mal üzerindeki her türlü haklarını kaybeder.
Zorunlu Satışa İtiraz:
Borçlu, zorunlu satış işlemine karşı yasal yollara başvurarak itiraz edebilir. İtiraz, icra mahkemesine veya sulh ceza mahkemesine yapılmaktadır. Mahkeme, itirazı inceleyerek kabul veya reddeder.